16 Kasım 2007 Cuma

ÇANCA DİL DERSLERİ

UNUTANLAR,ÖZLEYENLER ve MERAKLILARA...

Güzel Türkçemiz, konuşma dilinde; günlük dilde yöreden yöreye bir takım farklılıklar göstermektedir. Aslında Türkçeyi “güzel” kılan biraz da bu farklılıklardır. Bizler de, canlıdostlar.com ailesi olarak kendi yöremizin halk deyişlerine değinmeye çalıştık. Başlangıçta amacımız Çanlı dostlarımızın içtenliğini ve samimiyetini sözcüklere yansıtmalarındaki ustalığa dikkat çekmekti. Ancak sonuçta ortaya çıkan şaşırtıcı liste bize hem biraz geçmişi hatırlatıp hüzünlendirdi, hem de bir o kadar eğlendirdi. Nihayetinde, bu konuşma dilinin unutulmaması dileğiyle sizlere sunuyoruz. Eğer bizim de unuttuklarımız varsa; sizlerden mail bekliyoruz… Bu listenin hazırlanışında Seçil, Betül ve Aslı’ya teşekkürlerimizle…

Aaretim: (kadınlar için) sağdıç

Artlik: (ahretlik) erkekler için sağdıç

Aaşe: ayşe

Acep: acaba

Aga: ağabey

Aing: (ahenk) düğün, eğlence

Alengirli: şaşalı

Alenktrik: elektrik

Anteri: gömlek

Angı,angılı:Şan,Şanlı

Appak: tertemiz

Aş, ekmek: yemek

Badılcan: patlıcan

Bakınak ol: göz kulak ol

Bakıvarı mısın: bakar mısın

Baldırcan: patlıcan

Beebee: berber

Bi yavuz: eni konu

Bici: civciv

Böber: biber

Cacala: kilim

Cereyan: elektrik

Cumertesi: cumartesi

Cumiii: Cuma

Cümle kapısı: ev kapısı

Cümpere: eğlence, şamata

Çanak: tabak

Çekelez: sincap

Çencere: tencere

Çitle, şilte: minder

Çiyiz: çeyiz

Çövdürmek:İşemek

Dada, kızan: çocuk

Damacan: damacana, su bidonu

Danına gitmek: beğenmek veya gücenmek

Depmek: tekme atmak

Dernek: düğün

Didim: söyledim

Divan: kanepe

Dolak: kaşkol

Dolambaç: viraj

Domata: domates

Du bakam: dur bakalım

Dürmek: katlamak

Emne: emine

Encek: enik, yavru köpek

Entari: elbise

Eşme: çeşme

Fanyans: fayans

Fasle: fasülya

Fatme: Fatma

Gaadeşlik: kardeşlik, çok yakın arkadaş

Gabasını alıva: kabasını alıver, üstün körü temizlemek

gale’ye gitmek: Çanakkale’ye gitmek

Gara lana: kara lahana

Gari: artık

Gaşık: kaşık

Gave: kahve

Gayış: kayış, kemer

Gostak: güzel

Göynek: gömlek

Gurbiş: kurbağa

Gurk tavuk: kuluçkaya yatan tavuk

Güleyzar: Gülizar

Hanfe: Hanife

Harıldatma: gürültü etme

Haşşurdan: hadi şurdan

Hatçe: Hatice

Hazitmek: beğenmek

Herif, adam, dede: kocam

Heyheylenme: sinirlenme

Hıştınlama: ses çıkarma

Ilımancana: ılıkça

Isçak: sıcak

İbram ga’ası: İbrahim’in karısı

İbram: İbrahim

İbrik: surahi

İleyen: leğen

İnge: yenge

İnişte: enişte

İşşicik: bir şey

Kaçıl: çekil

Köv: köy

Kupa: çay bardağı

Laylon: naylon

Maşşallan va: maşallahın var

Meşkale: iş, güç

Metçaane: bedelsiz

mısmıl:çok güzel

Minim: kardeşim

Motur: motor

Musta: Mustafa

Nabıyon: napıyosun

Neri: nereye

Otumakçılık, malle: gezmeye gitmek, misafirliğe gitmek

Örfene: eğlence (gece yapmak)

Örtmen: öğretmen

panir:panayır

Pattik: çetik, patik

Pazertesi: pazartesi

Pelik: örgü saç

Pıransa: pırasa

Pırkalama: karıştırma

Pinir: peynir

Piraz: biraz

Piriziklenme: surat yapma

Potur: pantolon

Sabaliin: sabahleyin

Sali: Salih

Sallangaç: salıncak

Samsak: sarımsak

Sevindirik olmak: çok sevinmek

Siğitme: koşuşturma

Sinçir: zincir

Sobelemeç: saklambaç

Solcan: solucan

Sovuk: soğuk

Suvan: soğan

Sülüman: Süleyman

Şapıdak: terlik

Şavukları gaçırmak: elektrikleri kapatmak

Şıldır geedi şıldır gitti: (yöresel bir oyun)

Tas:bardak

Tehlemek: ayarlamak

Telefon çekmek: aramak

Telefonu örtmek: kapatmak

Tentene: oya örgüsü

Teretoro: tiyatro

Tete, tize: teyze

Tokat, dizeme: bahçe kapısı

Toktur: doktor

Tosladiimen: uğradığında, vardığında

Türteleme: kurcalama

Urba: elbise, kıyafet

Urla: oralar

Uzunca: yılan

Yaffeğ: yapıver

Yaşa legn: yaşa len

Yaygı: halı, kilim

Yeldirme: yelpaze

Yi: Ye (yemek ye)

Yigi:Yiyecek

Yüksük: yüzük

Zera: Zehra

Zila: zeliha

Ziytin: zeytin

Zübide: Zübeyde

Züre: Zühre

ÇAN'CA DİL DERSLERİNE KATKI...

Enkas: Mahsustan, şakacıktan

Gortmaç: Doğum yapan hayvanın ilk sütü

Göz erimi:Çıplak gözle görülen uzaklık

Gulaç: Akıtma

Gulü: Hindi

Hayat: Hol, orta salon

Haydamak: Sürmek

Hoşaf: Kaynatılmış meyve suyu

İsle: İyi

Kakale: Toprak tencere

Kakavan :Aptal

Kaşa: Undan yapılan yemek

Kelet: Salon

Kıytır: Sincap

Kile: İki teneke tahıl ölçeği

Kopça: Düğme

Kosa: Ekin biçmeye yarayan alet

Kumpir: Patates

Mahrama: Başörtüsü.

Mısmıl: Düzgün

Onmak: İyileşme, şifa bulma

Potur: Pantolon

Salık: Sağlık, esenlik

Saya: Koyun, keçi barınağı

Setre: Ceket

Siğitmek: Koşmak

Sinmek: Saklanmak

Sundurma: Cumba, evin çıkıntı bölümü

Susak: Su kabağından yapılmış kap

Şapçak: Su bardağı

Şarpa: Eşarp

Şavuk: Işık

Şerik: Arkadaş

Tamarmak: Özenmek, gönlün akması

Tippaka: İşte orda

Tokat: Avlu kapısı

Uynuk: Ayran

Ünnemek: Seslenmek

Üvez: Armut ahlat arası meyve

Vozurdamak: Homurdanmak, söylenmek




1 yorum:

Adsız dedi ki...

İNANIN,OKURKEN KENDİMİ ÇAN'DA SANDIM!

BİR İKİ KATKI DA BENDEN OLSUN:

CILASILIM: GÜZEL, DEĞERLİ, KIYMETLİ
DİN ÖN : EN ÖN
ŞAPŞAK : YAĞ KABI
BILDIR : GEÇEN YIL